Dossier
Waddenzee
Het Wagenings onderzoek op en om de Waddenzee is zeer breed en varieert van dijken, mosselbanken en zeehonden, naar vogels, zwerfvuil en kwelders. In dit dossier vindt u nieuws, achtergronden, en onderzoeksresultaten van Wageningen University & Research over de Waddenzee en Waddeneilanden.
- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan
Nieuws over de Waddenzee
-
Jonge haring en sprot in Waddenzee: opportunistische eters
- Een nieuwe studie in het ICES Journal of Marine Sciences laat zien dat jonge haring en sprot in de Nederlandse Waddenzee voornamelijk opportunistisch eten, zonder een sterke voorkeur voor specifieke prooien. De conditie en het dieet van deze pelagische vissen, evenals de zoöplanktondichtheid, vertonen een duidelijk seizoensgebonden patroon. -
Groei grijze zeehonden in internationale Waddenzee vlakt af
- Het aantal grijze zeehonden in de internationale Waddenzee inclusief het eiland Helgoland verderop in de Noordzee blijft toenemen, hoewel het aantal pups in sommige gebieden - zoals Nederland - dit jaar lager was dan vorig jaar. Volgens de Trilaterale Expertgroep voor Zeezoogdieren heeft het totale aantal getelde grijze zeehonden in de afgelopen vijf jaar een gemiddelde groei van 12 procent laten zien. -
Sophie Brasseur en Mardik Leopold bij Vroege Vogels over het Marsdiep
- In het Marsdiep komen de Noordzee en de Waddenzee samen. Jaarlijks varen hier niet alleen honderdduizenden toeristen van Den Helder naar Texel, maar ook talrijke trekvogels, zoals de rosse grutto, zoeken er voedsel voor hun lange reis naar het noorden.
Onderzoek rondom de Waddenzee
-
TMAP Referentiegebied Rottum
- Met ingang van november 2005 is in navolging van Duitsland en Denemarken een klein deel van de Nederlandse Waddenzee gesloten voor (potentieel) schadelijke menselijke activiteiten. Het betreft een geulsysteem ten zuiden van Rottumerplaat. Doel van deze sluiting is om de ongestoorde ontwikkeling van de natuur in de Waddenzee te kunnen volgen. -
Verbetering van beoordeling van cumulatieve effecten van multi-stressoren op mariene en terrestrische biodiversiteit
- Het doel van dit project is het verbeteren van methoden, modellen en data om de cumulatieve impact van drukfactoren op zowel terrestrische als mariene biodiversiteit beter te kunnen begrijpen. Hiervoor wordt met een gestandaardiseerd cyclisch proces een ruimtelijke analyse uitgevoerd van cumulatieve effecten voor een drietal voorbeeldsystemen in de Noordzee, de Waddenzee en op het land in Nederland. -
TWO advisering
- Het beleid en beheer van de gewone en de grijze zeehonden en van bruinvissen in en rond de Waddenzee is vastgelegd in het vijfjarige Seal Management Plan (SMP). Dit is opgesteld door de Trilateral Seal Expert Group (TSEG) en geaccordeerd door de verantwoordelijke ministers in de drie Waddenzee landen. -
TMAP Kwelders
- Langs de vastelandskust van Groningen en Friesland liggen circa 6000 ha kwelders die landelijk en internationaal van groot belang zijn in het Natura 2000 netwerk. Ze zijn onderdeel van de trilaterale Waddenzee waarvoor nationale en internationale natuurdoelen gelden, en die de UNESCO Werelderfgoed status heeft. Kwelders zijn dynamische ecosystemen met een hoge natuurwaarde vanwege de unieke zouttolerante planten en dieren die er voorkomen. Daarnaast vormen ze een geleidelijke overgang tussen water en dijk, en hebben ze een rol in de kustbescherming. -
TMAP Mosselbanken
- Mosselbanken zijn een belangrijk onderdeel van het Waddenzee-ecosysteem. Ze filteren het water en vormen, samen met bodemdieren die graag op en tussen de mosselen leven, een belangrijke voedselbron voor vogels. -
TMAP Zeehondenpopulaties
- Voor het behoud van de zeehondenpopulaties zijn instandhoudingdoelstellingen genoemd voor aantallen dieren en hun verspreiding. Voor de monitoring en de evaluatie van (locale) beheersmaatregelen worden tellingen uitgevoerd. -
TMAP Reproductieproces kustbroedvogels
- Het Waddengebied is van groot internationaal belang voor broedvogels en voor wad- en watervogels buiten het broedseizoen. Om die reden is het gehele gebied aangewezen als Natura2000-gebied en als Werelderfgoed. -
Monitoring schelpdierbestanden
- De monitoring van schelpdierbestanden vormt de basis voor het Nederlands beleid ten aanzien van de exploitatie van schelpdieren. Het beleidsbesluit Schelpdiervisserij 2005-2020 vormt de basis van het Nederlandse beleid ten aanzien van de exploitatie van schelpdieren. Voor de vergunningverlening voor schelpdiervisserij vormt de monitoring van schelpdierbestanden een belangrijke basis. Dit besluit zal tot de update in de loop van 2021 beschikbaar is, ook in 2021 van toepassing zijn. -
Effectiviteit gebiedsbeschermende maatregelen (MEGMA)
- In 2014 is in het kader van het convenant mosseltransitie en VISWAD een aantal gebieden in de westelijke Waddenzee gesloten voor mosselzaad- en garnalenvisserij. Doel van deze sluitingen was het mogelijk maken van een ongestoorde ontwikkeling van meerjarige mosselbanken, en overige belangrijke natuurwaarden.
Om te kunnen evalueren of de gebiedssluitingen leiden tot de gewenste doelen is in 2015 gestart met monitoring van bodemdieren in de gesloten gebieden (project ‘Gesloten gebieden Waddenzee’), in opdracht van het ministerie van LNV. De monitoring is uitgevoerd in 2015, 2016 en 2017 en de resultaten over deze periode zijn gerapporteerd in maart 2018.
Omdat de effecten nog niet duidelijk genoeg waren, zet het ministerie van LNV de monitoring voort in 2018, op dezelfde wijze als is gebeurd in de periode 2015-2017, met uitzondering van enkele alleen voor garnalenvisserij gesloten gebieden. -
Implicaties EU Biodiversiteitsstrategie op Zee
- De EU Biodiversiteitsstrategie (EBS) voor 2030, gepubliceerd in mei 2020 door de Europese Commissie (EC), wordt momenteel op onderdelen nader uitgewerkt in beleids- en wetsvoorstellen. Het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en het Ministerie van Financiën hebben Wageningen Economic Research gevraagd de mogelijke financiële implicaties van de momenteel meest concrete onderdelen uit de EU Biodiversiteitsstrategie voor mariene gebieden in Nederland (Noordzee, Waddenzee, Westerschelde, Oosterschelde) middels een QuickScan in beeld te brengen. Deze onderdelen betreffen de ambities met betrekking tot de toename van het beschermde en strikt-beschermde areaal natuur en de ambities met betrekking tot de instandhouding en herstel van de door de Vogel- en Habitatrichtlijn beschermde natuur (VHR-Natuur).