Omschakeling natuurinclusieve landbouw werpt vruchten af

De provincie Brabant hanteert de volgende definitie als het gaat om natuurinclusieve landbouw: ‘het produceren van voedsel in harmonie met milieu, natuur en landschap. Dit is te bereiken door natuurlijke processen in de bedrijfsvoering te integreren, te zorgen voor een gezond bodem- en watersysteem, een aantrekkelijk landschap en meerbiodiversiteit, passend binnen een economisch rendabele bedrijfsvoering.’ De voordelen voor de natuur zijn duidelijk.

Voor- en nadelen op een rij

Voor veehouder Buijs betekent de omschakeling echter ook extra inspanning, investeringen, en soms lagere opbrengsten en hogere kosten. Toch zijn er ook concrete economische voordelen te behalen:

• Toeslag op de melk via ‘On the way to PlanetProof’-melkstroom (€ 2,75/100 kg melk)
• Vrijstelling van emissiearme huisvesting (Brabants beleid)
• Rentekorting
• GLB-premies
• Eenmalige provinciale bijdrage in Brabant
• Deelname aan de Brabantse Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij (+ € 3.900 per jaar)
• Aantoonbare verduurzaming van de bedrijfsvoering

De aantoonbare verduurzaming is lastig in euro’s uit te drukken, maar levert maatschappelijk waardering op en draagt bij aan het imago van de sector. Anderzijds gaat dit ook om de (maatschappelijke) waardering die je hiervoor ontvangt.

Praktijkvoorbeeld: 30 hectare natuurgrond

De familie Buijs wist door de omschakeling naar natuurinclusieve landbouw ruim 30 hectare natuurgrond in pacht te verwerven. Hierdoor zijn ze beter in staat om te voldoen aan de natuurinclusieve eisen, zoals de veebezetting van 1,5 tot 2 GVE per hectare

Uitdaging in de praktijk

De omschakeling brengt ook de nodige uitdagingen met zich mee. De familie Buijs ervaart onder andere dat:

• Voorwaarden van verschillende organisaties niet goed op elkaar aansluiten. De eisen vanuit provincie, terreinbeheerders en waterschap lopen uiteen en sluiten niet altijd aan bij de doelen van natuurinclusieve landbouw. Dit maakt het lastig om aan alle verplichtingen tegelijk te voldoen.
• Langdurige zekerheid over het beheer van natuurgrond ontbreekt. De omschakeling vraagt om investeringen op de lange termijn, wat een stabiel en voorspelbaar pachtbeleid noodzakelijk maakt.
• Gebruiksbeperkingen op natuurgronden die de bedrijfsvoering moeilijker maken, zoals:
• Maximaal 5 ton vaste mest per hectare per drie jaar.
• Beperkte beweiding en veel percelen met uitgesteld maaibeheer.
• Beperkte voederwaarde van het gras en aanwezigheid van ongewenste kruiden.

Mogelijke oplossingen in de praktijk

Familie Buijs kijkt actief naar de volgende oplossingen:

• Jonger maaien van de gangbare percelen om kwalitatief goed gras te winnen ter compensatie van natuurgras met matige kwaliteit.
• Eigen krachtvoerteelt, mede dankzij de ‘extra’ natuurgrond. Hierdoor wordt meer voer (energie/eiwit) van eigen bodem gewonnen en de kringloop meer gesloten.
• Mozaïekbeheer in samenwerking met Staatsbosbeheer. Hierbij wordt gekeken welke percelen in aanmerking komen voor uitgesteld maaien en welke juist eerder gemaaid of beweid kunnen worden, om verspreiding van ongewenste kruiden te beperken. Dit beheer komt ook ten goede aan de overlevingskansen van weidevogels en wild.
• Composteren van natuurgras, met name op percelen met een hoge onkruiddruk. Hier heeft de familie Buijs in het verleden positieve ervaringen mee opgedaan. Dit levert een waardevolle meststof op.

Samenwerking en toekomst

Om natuurinclusieve landbouw werkbaar en effectief te maken, is de familie Buijs voornemens een pilot op te zetten in samenwerking met Staatsbosbeheer. Doel van deze samenwerking is om de verschillende prestatie-indicatoren (KPI’s) van betrokken partijen beter op elkaar af te stemmen. Op deze manier kan natuurinclusieve landbouw in de praktijk rendabel, uitvoerbaar én duurzaam worden ingevuld.

Relevante nieuwberichten