Kuil, stal, mest: Direct minder emissie zonder grote investeringen

Wil jij de uitstoot op je melkveebedrijf verlagen, maar weet je niet goed waar te beginnen? Tijdens de demomiddagen van Netwerk Praktijkbedrijven en Bemest op z’n Best deelden we via workshops de inzichten uit lopende projecten. Meer dan honderd melkveehouders gingen aan de slag via drie sporen: kuil, stal en bemesting. Kon je er niet bij zijn? Geen probleem. In dit artikel lees je de belangrijkste tips om methaan- en ammoniakemissies te verlagen. Direct toepasbaar, zonder grote investeringen.

Slim kuilen = minder methaan en ammoniak

Wat er niet in gaat, komt er ook niet uit. Door aanpassingen in het rantsoen en in de graskuil kun je de uitstoot van ammoniak en methaan op je bedrijf al flink verminderen. Let op de volgende punten:

• Plan je graskuil goed: streef naar een drogestofgehalte van >50%. Een drogere kuil bevat minder OEB (onbestendig eiwit) en meer DVE (darm verteerbaar eiwit), wat goed is voor de emissie én de koe. 10% meer drogestof betekent gemiddeld 8,5 gram minder OEB en 3 gram meer DVE.
• Let op het NDF-gehalte: minder celwanden betekent minder methaan, maar te weinig NDF (celwandfractie) schaadt de penswerking. Bepaal het optimale NDF-gehalte in het rantsoen en stuur op het gewenste NDF-gehalte op basis van het aantal groeidagen van het gras.
• Houd het OEB van de graskuil laag: maximaal 30–40 gram OEB per kg drogestof, vooral als je minder dan 20% snijmais voert.
• Oogst op het juiste moment: later maaien geeft meer drogestof en structuur, maar ook meer methaan. Eerder oogsten geeft meer eiwit. Stem de bemesting en het oogstmoment op elkaar af.
• Bemest met beleid: voorkom overbemesting, stem de bemesting af op de verwachte opbrengst en eiwitgehalte.

Lees meer over de ‘Kuil van de Toekomst’: netwerkpraktijkbedrijven.nl/nieuws/een-emissiearme-graskuil

Stalaanpak: klein werk, groot effect

Ook in de stal kun je met de juiste managementmaatregelen de emissies verlagen. Vanuit de Stal Quickscan geven we deze tips mee:

• Houd de vloer schoon en droog: dit vermindert zowel ammoniak- als methaanuitstoot. Houd de mestgang schoon met een mestschuif of mestrobot en hanteer een hoge schuiffrequentie (1x per uur). Vervang het rubber op tijd.
• Gebruik water bij het schuiven: water verdunt de urine en mest op de vloer, verbetert het resultaat van mestschuiven en vermindert gladheid. Vooral in de zomer – als de temperatuur en daarmee ook de emissie hoger is – heeft reinigen met water het meeste effect.

Doe een Stal Quickscan: deze tool (in ontwikkeling) laat zien waar je verbeterslagen kunt maken zonder grote investeringen. Wil je op de hoogte blijven van de Stal Quickscan? Meld je aan voor de nieuwsbrief van Netwerk Praktijkbedrijven.

Emissievriendelijk bemesten

Tot slot is de wijze van uitvoering van graslandbemesting van grote invloed op de ammoniakemissie. Door scherp te zijn op een zorgvuldige uitvoering met de best passende bemestingstechniek daalt de emissie, stijgt de grasopbrengst en dalen de kunstmestkosten. Hou deze zaken in de gaten:

• Pas de sleufdiepte aan op mestsoort en -hoeveelheid: zorg dat de mestgift er precies in past. Té ondiepe sleuf geeft overstroming en meer emissie, té diepe sleuf veroorzaakt uitdroging en schade aan de grasmat. Dikke mest heeft een iets diepere sleuf nodig. Kijk hier voor optimale sleufdieptes bij verschillende mestgiften en kouters.
• Verdun (dikke) mest met water: drijfmest met de juiste consistentie (dikte) loopt goed de sleuf in geeft het schoonste resultaat. Vooraf de mest goed mixen is daarbij essentieel. Pas de rijsnelheid aan op de consistentie van de mest.
• Snijd nette sleuven: gladde randen zorgen voor een gezonde grasmat en goede opname van de mest door de grond en dus minder emissie. Voorkom rafelige randen.
• Voorkom overlap: gebruik GPS en sectieafsluiting. Moet je toch een deel van het perceel overlappen, doseer dan de mest pas bij de tweede gang of hef de elementen die overlappen omhoog. Overlap geeft extra emissie en een minder goed werkresultaat.
• Hou het gras schoon: voorkom ruwvoervervuiling en zorg dat de mest ín de sleuf komt of direct op de grond tússen het gras. Niet óp het gras. Dit verlaagt de emissie en verbetert de grasopname door de koeien.

Aan de slag!

Deze praktische maatregelen kosten weinig, maar leveren veel op. Ze zijn goed voor het milieu én voor je bedrijf. Begin vandaag nog met kleine stappen richting een emissiearme melkveehouderij! Wil je meer weten, kom dan naar een van de demo’s van Bemest op z’n Best, of kijk op de site van Netwerk Praktijkbedrijven hoe collega-boeren dit aanpakken.